Ўзбекистоннинг олти ҳудудида Хитой билан ҳамкорликда маиший чиқиндиларни ёқиш орқали электр энергияси ишлаб чиқарилади

Ўзбекистонда чиқиндиларни қайта ишлаш ва улардан энергия манбаи олишга асосланган замонавий лойиҳаларни амалга оширишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Жумладан, Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Чиқиндиларни бошқариш ва циркуляр иқтисодиётни ривожлантириш агентлиги ҳамда Хитой Халқ Республикасининг етакчи экологик компаниялари ўртасида чиқиндиларни етказиб бериш битимлари тасдиқланган.

Унда чиқиндиларни термик қайта ишлаш орқали электр энергияси ишлаб чиқариш лойиҳалари Наманган, Фарғона, Қашқадарё, Самарқанд, Андижон, Тошкент вилоятлари ҳамда Тошкент шаҳрида босқичма-босқич тадбиқ этилиши назарда тутилган.

Мазкур лойиҳалар Хитой Халқ Республикасининг “China Everbright Group”, “Shanghai SUS Environment” ва “China CAMC Engineering” каби бир қатор йирик компаниялари томонидан амалга оширилади.

Бу борада жорий йил 24 март куни Ўзбекистон Республикаси Президентининг қаттиқ маиший чиқиндиларни ёқиш орқали электр энергияси ишлаб чиқариш инвестиция лойиҳаларини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисидаги 116-сон, 117-сон ва 118-сон қарорлари қабул қилинди. Уларга кўра, мазкур ҳудудларда экологик вазиятни яхшилаш, чиқиндиларни қайта ишлаш соҳасига замонавий ечимлар ва технологияларни жорий этиш орқали электр энергияси ишлаб чиқарилади ҳамда соҳага тўғридан-тўғри инвестициялар жалб этилади.

Шунингдек, электр энергиясини сотиб олиш ва қаттиқ маиший чиқиндиларни етказиб бериш тўғрисидаги битимларга мувофиқ лойиҳа компаниялари ишлаб чиқарилган электр энергиясини 30 йил давомида «Ўзенергосотиш» АЖга кафолатланган тарзда сотади.

Инвестор ва лойиҳа 2025–2027 йилларда қуйидаги миқдордаги ишлаб чиқариш қувватига эга ускуналарни ишга туширишни таъминлайди.

Жумладан:

• Наманган ва Фарғона вилоятларида “China Everbright Group” компанияси иштирокида умумий қиймати 283 млн АҚШ доллари миқдоридаги инвестиция жалб қилинмоқда. Лойиҳада кунига 3 минг тонна чиқинди қайта ишланиб, йилига 454 млн кВт/соат электр энергияси ишлаб чиқарилади.
• Қашқадарё ва Самарқанд вилоятларида “Shanghai SUS Environment” компанияси томонидан умумий қиймати 300 млн АҚШ доллари миқдорида инвестиция жалб этилган. Кунига 3 минг тонна чиқинди қайта ишланиб, йилига жами 480 млн кВт/соат электр энергияси ишлаб чиқарилади.
• Андижон ва Тошкент вилоятларида “China CAMC Engineering” компанияси иштирокида умумий қиймати 350 млн АҚШ доллари миқдорида инвестиция жалб қилинмоқда. Бу орқали кунига 4 минг тонна чиқинди қайта ишланиб, йилига жами 630 млн кВт/соат электр энергияси ишлаб чиқарилади.

Умумий ҳисобда:

— 933 млн АҚШ доллари миқдорида хорижий инвестиция жалб этилади;

— кунига 10 минг тонна чиқинди қайта ишланади;

— йилига 1 мрлд 564 минг кВт/соат электр энергияси ишлаб чиқарилади.

— 950-1 000 та янги иш ўрни яратилади

Маълумот учун, аввалроқ ушбу лойиҳалар билан давлат раҳбари танишиб, юртимизда маиший чиқиндиларни ёқиш орқали электр энергияси ва маҳсулот ишлаб чиқарадиган 8 та завод қурилиши ҳақида хабар қилган эдик.

Мазкур лойиҳалар атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, чиқиндиларни полигонларга жойлаш ҳажмини камайтириш, қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш ва экологик барқарорликни таъминлаш каби мақсадларга хизмат қилади.

Шунингдек, чиқиндиларни ёқиш жараёнида чиқадиган зарарли моддаларнинг атмосферага тарқалишини чеклаш бўйича замонавий технологиялар жорий қилинади.

Бу ташаббуслар “яшил иқтисодиёт” тамойилларига мос келиб, Ўзбекистоннинг экологик барқарорлигини таъминлашга ҳамда келажак авлод учун тоза ва соғлом муҳит яратади.